10 Ocak 2018 Çarşamba

Lithops, Yaşayan Taşlar

Lithops, Yaşayan Taşlar



Lithops yaşayan taş olarak bilinen bir kaktüs çeşididir. Şekilleri, boyutları ve renkleri doğal  küçük taşlara benzemektedir.Doğal ortamları olan Güney Afrika da bu bitkiler kendilerini koruma amaçlı olarak taşlar arasında kamufle olmuştur. Hatta Güney Afrika sahasında araştırma yapan çoğu botanikçi için bile bu bitkileri farketmek oldukça zordur. 


Vahşi doğada, Lithops güney Afrika'nın muazzam kuru bölgelerinde yaşar. Bu bitkilerin yetiştiği birkaç alan, tüm yıl boyunca ayda 5 cm daha daha az yağış alır . Lithops, su depolama özelliği olmasaydı bu coğrafyada  hayatta kalamazdı.  Bitkinin "bedeni", ters koni şeklindeki birbirine kaynaşmış iki sulu loba (yaprağa) bölünmüştür . Bitkinin üst kısmındaki fissür veya yarık, iki yaprağın bölünmesidir. Direkt bir kök sistemi yoktur , bunun yerine  yapraklar birleşir. Yapraklar kalın lob halindedir, bitki  yağmursuz aylarca hayatta kalacak ve bu dönemde ihtiyacı olan suyu depolayacak özelliktedir.Yoğun ısı ve ışığın etkisini en aza indirgemek için küçülmüştür.

Yukarıdaki bilgiler evde veya serada Lithops büyütülürken dikkate alınmalıdır. Düşük nemde gelişirler ,az sulama , yoğun güneş ve bakıma ihtiyaç duyarlar . Bitkiler için iyi aydınlatılmış bir yer seçmeye özen gösterilmelidir . Vahşi ortamda yoğun güneş ışığına adapte oldukları için, evde yetiştirirken iyi miktarda doğrudan güneş ışığına ihtiyaçları vardır.

Lithops, günün erken saatlerinde yaklaşık 4 ila 5 saat direkt (ya da biraz filtrelenmiş) güneş ışığı alırsa ve öğleden sonra kısmi gölge alırsa iyi olur. Genellikle güney penceresi, bitkileri tam güneş ışığına maruz bırakmadığı için en iyi yerdir. Güneye bakan cepheniz yok ise ideal olmasa da batıya bakan bir pencere de bu iş için tercih edilebilir.


Eğer bitki günde birkaç saat boyunca belli miktarda doğrudan güneş ışığı almıyorsa (elbette hava izin verdiği zaman), daha fazla ışık alabilmek için bir tarafa eğilerek incelip ve uzamaya başlar. Aynı zamanda renk kaybeder ve bitkinin kenarları yeşilimsi olur. Bu işaretler belirdiğinde onlara daha iyi bir aydınlatma yapılmazlarsa sonunda ölürler. Bununla birlikte, güneş yanığının önlenmesi için baharda yoğun güneş ışığından bitkiyi biraz gölgelemek gereklidir . Bulutlu havanın aniden açıp güneşin çıktığı durumlarda  bitki parlak ışıklara karşı direncini kaybeder ve  ani parlak ışık, onları yakmaya ve bitkinin yüzeyinde beyaz bir skar dokusunun oluşmasına neden olur. Kötü şekilde yanmış bir bitki çok ağır hasar görebilir hatta ölebilir. Bu nedenle, bitkinizi birkaç gün kademeli olarak parlak ιşιğa alıştırarak maruz bırakmalιsιnιz. Bu durum çoğu zaman yeni alınan lithopslarda görülür.


Bazı yetiştiriciler güneş yanığına karşı Nisan ayı başlarında güneş ışınlarından koruma sağlarlar. Bu amaçla sıradan bir pencere perdesi yeterlidir. Bitkiler kışın ne kadar iyi ışık alırsa, ilkbaharda güneş yanığı riski de o kadar azalır.


Sulama dikkate alınması gereken  diğer önemli husustur. Lithopsların belirli bir yıllık büyüme döngüsü vardır.Bu döngüde  yalnızca belirli aşamalarda su alması önemlidir, ancak sulama kadar diğer önemli faktör de toprağın kuru kalmasıdır. Sulama düzeni ilk bakışta uzun ve karışık görünse de, cesaretinizi kırmayın. Büyüme döngüsünün nasıl işlediği öğrendiğnizde, bitkilerin ne zaman ve nasıl su sulanacağını bilmenin aslında basit bir prosedür olduğunu farkedeceksiniz..


Lithopslar, her yıl yeni bir çift yaprak geliştiren bitkilerdir.  Lithops sonbaharda büyümeye başlar, kış boyunca ve bahar boyunca devam eder.Yaz başlarında, bitkinin büyümesi durur. Yaşam ortamında bitkinin, uzun süren yoğun ısılarda , az yağışlı havalarda  hayatta kalması gerekir. Sonbaharın daha serin ve daha kısa günlerinin yaklaşmasıyla Lithopslar yeniden büyümeye başlar.


 Yaz aylarında, Lithopslar, koşullar o kadar şiddetli olmasa da, vahşi doğada olduğu gibi dinlenirler . Bitkiler, dinlenme döneminde az su ister veya hiç su gerektirmez. Bu dönemde düzgün sulama,  kesin olarak bitkinin çürümesine ve kaybedilmesine neden olacaktır. Ancak, yaz aylarında  kabuklanma ortaya çıkarsa, bitkinin sağlam görünümünü geri kazanması için az su verebilirsiniz. Bitkinin 1 cm e kadar  toprağı nemlendirilir. Dökerek asla sulama yapmayın.


 Sonbaharda, genellikle Ağustos ya da Eylül'de, bitkiler büyümeye başlayacaktır. Yaprak arasındaki çatlak ayrışmaya başladığında büyümenin ilk işareti görülür. Takip eden gereken günlerde, bir tomurcuk çatlak boyunca çıkar ve kısa süre sonra beyaz veya sarı bir çiçek açar. Birçok Lithops türünün çiçekleri, baharatlı-tatlı bir kokudadır. Bir bitki ilk yılında çiçek açmazsa,  yeterince yetişkin olmadığından  kaynaklanabilir. Lithopslarda çiçek açma yaşı, 3-5 yaşlarıdır.  Fissür daha da ayrıldığında, içinde gelişen yeni bir yaprak çifti görülebilir. Bitkinin büyümesi loblarını yani yapraklarını arttırarak olur. Yeni geliştirdiği lobların ayrı bir kök sistemi vardır.


Vahşi doğada, Lithops, mevsimsel yağışların başlamasından hemen sonra çiçek açmaya ve büyümeye başlar . Yetiştiricilikte, sulamaya genel olarak Ağustos ayı ortalarında  başlanmalıdır. Toprağın sık sık hava alması bitkileri büyüme döngüsüne başlamaya teşvik edecektir. Bu dönem boyunca bitkinizi rahatça sulayabilirsiniz , ancak sulamalar arasında toprağın kurumasına izin verilmelidir. Toprak karışımı, hızlı bir şekilde dışarı akan ve nispeten çabuk kuruyan özellikte olmalıdır. Çürümeyi önlemek için günlerce ıslak kalan özellikteki topraklar kullanılmamalıdır. Düzenli sulama, çiçek açma döneminden sonra sürekli düşürülmelidir.Eylül ayının sonuna kadar sulamayı azaltarak uygulamalısınız.


 Kış aylarında bitkiniz hala büyüse de; yapraklarının büzüldüğünü görseniz bile hiçbir su verilmemelidir. Yeni gövde, aslında büyümeye devam etmek için eski yapraklarda depolanan suyu kullanır, bu nedenle büzülmüş yaprakları kesip çıkarmayın. Lithopslar 5 ° C den düşük sıcaklığa maruz bırakılmamalıdır.Kış aylarında bitki  pencereye çok yakınsa, oda sıcak gibi görünse de pencereden gelen soğuk nedeniyle  hasar görebilir, bu nedenle gerçekten soğuk kış aylarında pencelerelerden uzak tutmaya özen gösterin. 


Eski yapraklarda ince kâğıt şeklinde kabuklanma görülsede kabuklar kolayca çıkabilecek duruma gelmeden çıkarmamalısınız. İlkbaharda, bitkilerin büyümelerini hızlandırmak için tekrar su vermeye başlamalısınız. Hafifçe sulayarak başlayın, su miktarını kademeli olarak arttırın. Sulama alanları arasında toprağın kurumasına izin verin. Sulamayı , yaz başına doğru azaltarak devam ettirin ve yazın boyunca sulamayın.


Lithopsların büyüme döngüsü kısaca bu şekildedir.  Bazı türler Temmuz başlarında, diğerleri de  Kasım ayında çiçeklenme gösterebilir.


Lithopslar için en uygun toprak seçimi kaktüs toprağı karışımıdır.Bulamıyorsanız 2 ölçü toprağa 2 ölçü kum ve taş eklemelisiniz.Saksısı en az 15 cm derinliğinde , drenaj sağlar özelilikte olmalıdır.


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder